แมลงสาบ (Cockroaches)
แมลงสาบจัดอยู่ใน Class Insecta , Oder Blattaria, Family Blattidae ขนาดแตกต่างขึ้นกับชนิดของมัน ยาวตั้งแต่ 10-50 มิลลิเมตร แมลงสาบที่พบและเป็นพาหะนำโรคมี 4 ชนิด ได้แก่ แมลงสาบเอเชียหรือแมลงสาบตะวันออก แมลงสาบอเมริกัน แมลงสาบเยอรมัน และแมลงสาบลายน้ำตาล
แมลงสาบเอเชียหรือแมลงสาบตะวันออก (Oriental cockroach)
พบได้ทั่วโลก มักอาศัยอยู่ตามฐานเขื่อน หรือใต้พื้นอาคาร ตัวยาวประมาณ 22-27 มิลลิเมตร มีปีกสั้นบินไม่ได้ ตัวแก่มีสีน้ำตาลหรือดำ มีลายสีเหลืองและขาวบนส่วนอกและขอบด้านนอกของส่วนท้อง
แมลงสาบอเมริกัน (American cockroach)
พบมากที่สุดในประเทศไทย มีความยาวประมาณ 1.5-2 นิ้ว ตัวแก่มีสีน้ำตาลแดงไปจนถึงน้ำตาลดำ ปกติบินไม่ได้แต่อาจบินได้ในระยะใกล้ ๆ อาศัยตามท่อระบายน้ำเสีย อุโมงค์น้ำ ห้องน้ำห้องส้วม และห้องใต้ดินหรือใต้ถุนตึก มักอาศัยอยู่กันเป็นกลุ่มหรือเป็นกอง
แมลงสาบเยอรมัน (German cockroach)
เป็นแมลงสาบที่มีขนาดเล็กกว่า 2 ชนิดที่ได้กล่าวมาแล้ว มีขนาดความยาวประมาณ 1/2 - 6/10 นิ้ว มีสีน้ำตาลแก่มีแถบสีน้ำตาลอ่อนบนส่วนอก 2 แถบ มีตาขนาดใหญ่ มีแส้ 1 คู่ มักอาศัยอยู่ใกล้ชิดมนุษย์ในที่ที่มีความอบอุ่นและความเปียกชื้น เช่น ในห้องครัว ตู้เสื้อผ้า เป็นต้น
แมลงสาบลายน้ำตาล (Brown-banded cockroach)
พบได้ทั่วโลก มักอาศัยอยู่ในเขตอบอุ่น มีขนาดเล็กประมาณ 1-1.25 นิ้ว มีสีน้ำตาลแดงอ่อน พบได้ทุกแห่งของบ้าน เป็นแมลงสาบที่ค่อนข้างเกียจคร้าน
วงจรชีวิตของแมลงสาบ
วงจรชีวิตของแมลงสาบมี 3 ระยะ คือ ระยะเป็นไข่ ระยะเป็นตัวอ่อน และระยะเป็นตัวแก่ ไข่ของแมลงสาบจะอยู่ในแคปซูลเรียก “ oothecae “ มักเก็บไข่ไว้ในสถานที่อบอุ่น แมลงสาบสามารถกินอาหารได้ทุกชนิด ได้แก่ เมล็ดพืช แป้ง ไขมัน ขนม สิ่งปฏิกูล ซากสัตว์ กระดาษ กาว เลือดแห้ง เสมหะ เป็นต้น และในระหว่างที่มันกินอาหารมันจะสำรอกเอาของเหลวสีน้ำตาลออกมาปนเปื้อนกับอาหารทำให้มีกลิ่นเหม็น มักออกหากินในเวลากลางคืนและไม่ชอบแสงสว่าง
การควบคุมและป้องกันแมลงสาบ
แมลงสาบก็เป็นพาหะนำโรคเช่นเดียวกับแมลงวันและยังทำให้เกิดการปนเปื้อนสิ่งสกปรกสู่อาหารที่มนุษย์ต้องการใช้บริโภค รวมถึงทำความเสียหายให้แก่ เครื่องใช้ เสื้อผ้า ข้าวของต่าง ๆ เป็นต้น จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องดำเนินการควบคุมและป้องกันแมลงสาบ ซึ่งมีวิธีดังต่อไปนี้
- การป้องกันไม่ให้แมลงสาบเข้าสู่ตัวอาคาร เช่นการมีมุ้งลวดหรือตระแกรงป้องกันไม่ให้แมลงสาบเข้ามา
- การควบคุมแมลงสาบภายในอาคารหรือที่พักอาศัย เช่น การใช้กาวดักแมลงสาบ ใช้ยาฆ่าแมลง การซ่อมแซมรอยรั่วของบ้านเรือนเพื่อทำลายแหล่งที่อยู่ของแมลงสาบ การเก็บสิ่งของหรืออาหารให้มิดชิด เป็นต้น
